Zrównoważony rozwój: niedokończony biznes

November 28th, 2015

Zrównoważony rozwój: niedokończony biznes.
21 reprezentantów z dziewięciu Europejskich Narodowych Sieci Ekowiosek spotkało się w Torri Superiore we Włoszech w dniach od 31 października do 4 listopada, by zająć się opracowywaniem programu dla inkubatora w sprawie inicjatyw społecznościowych zorientowanych na zrównoważony rozwój. Dwuletni projekt pt: „Sustainable Community Incubator Partnership Programme” (SCIPP) jest finansowany z program Erasmus +. Projekt ten ma na celu opracowanie pomocnego pakietu z uwzględnieniem najbardziej wrażliwych faz dla rozwijających się projektów społecznościowych.

Czasem zaczynamy pewne rzeczy, ale ich nie kończymy. W społeczeństwie obecnie narasta obsesyjny trend, który każe nam uganiać się za coraz to nowszymi rzeczami: zbyt wiele rzeczy napoczynamy, ale nigdy ich nie kończymy. Trwonimy swój czas, energię, dobra materialne, a co najważniejsze nasze zasoby ludzkie i emocjonalne, które osiągają alarmujące proporcje. Zbyt wielu ludzi czuje się wykończonymi, rozczarowanymi, pozbawionymi wiary w innych ludzi, którzy nie chcą już podejmować wspólnych działań z innymi.

Program inkubatora dostrzegając różnorodność projektów społecznościowych ma na celu dotarcie do jak najszerszej grupy takich projektów. Inicjowanie nowego projektu i zrealizowanie go indywidualnie może być zbyt dużym wyzwaniem; tworzenie czegoś w grupie osób od zera, wnosi wiele różnych czynników do naszego przedsięwzięcia. Szczególnie wtedy, gdy projekt ten tyczy się społeczności, która właściwie odpowie na pytanie (zapożyczone od poety Williama McDonnougha): „Jak kochać wszystkie dzieci wszystkich gatunków po wsze czasy?”

Manual dla społecznego zwierza
Od dawien dawna przetrwanie pojedynczego człowieka było uzależnione od społeczności. Społeczności składających się z rodzin, plemion, wsi, miast i stolic. Ostatnie stulecia do chwili obecnej doprowadziły do globalizacji z mocno zarysowanym indywidualizmem z jednej strony i ekstremalnie umocnioną polityką i komercją. Coraz rzadziej dochodzi do zaistnienia razem społecznych struktur pomiędzy tymi dwoma ekstremami; ludzie zamienili swoje niezbędne do przetrwania i życia razem umiejętności na takie, które umożliwiają im przetrwanie w kulturze konsumenckiej.
Jednak społeczności wciąż istnieją, nie przestały istnieć, lecz przestały spełniać swoje funkcje, pełne lęku i osamotnienia. Ludzie coraz częściej zauważają, że coś ich przyciąga do bycia w społeczności, coś co pochodzi z ich głębi człowieczeństwa. Zdają sobie sprawę z tego, że społeczność jest wkomponowana w ich jestestwo. Pozostaje tylko wybór: fałszywa, nie działająca społeczność, czy prawdziwa, zintegrowana społeczność.

Powstawanie, jak i rozwój samowystarczalnych społeczności zazwyczaj wiąże się z wieloma wyzwaniami. Większość inicjatyw w przeciągu kilku lat upada pod naciskami silnego indywidualizmu. Program inkubatora wskaże nam problemy pojawiające się w projektach społecznościowych z innowacyjnym spojrzeniem na nie, w oparciu o doświadczenia istniejących społeczności w Europie, na bazie wypracowanych już metod samozarządzania, rozwiązywania konfliktów, strategicznego planowania, zarządzania biznesem, projektowania przestrzeni itp.

Program będzie łączył tradycyjną i nowoczesną wiedze w dziedzinie społecznych struktur, dostosowując rozwijane strategie do każdego przypadku. Tworzenie społeczności to zanikła umiejętność, która winna być na nowo przyswajana w obecnej niepewnej rzeczywistości. Jednym z celów projektu jest stworzenie 40-o stronicowego esencjonalnego manuala, który nakreśli kluczowe kroki i rozwiązania różnych problemów mogących pojawić się w społecznościach.
Ramy tego projektu można porównać do ramy roweru, gdzie ruchome jego części (koła) reprezentują istniejące metody i podejścia, które są ogólnie znane, w przypadku gdy rama i inne dodatkowe elementy wciąż musi być zaprojektowana w zgodzie z realnymi potrzebami samowystarczalnych społeczności – bez względu na to czy dopiero startują, czy są już istniejącymi społecznościami zmierzającymi w kierunku samowystarczalności. Inkubator zagwarantuje tymczasowemu środowisku kontrolnemu efektywną transformację z bezwładnej fazy w kierunku przyszłej, bardziej stabilnej.
Globalizacja samowystarczalności
Wspieranie społeczności w kierunku samowystarczalności jest usługą wartościową dla globalnej przemiany ku niezależności. Jednak globalna skala przemian dla samowystarczalności może być realizowana tylko na fundamentach niezależności lokalnych społeczności.
Zrównoważony rozwój i i odporność to sztandarowe hasła w rozwijanej polityce Unii Europejskiej, a ostatnio opublikowane UN Sustainable Developments Goals. Jednakże oficjalne dokumenty są tylko martwymi słowami na papierze, bez realnej akceptacji społeczności lokalnych. Poza słowami co i jak w przypadku zrównoważonego rozwoju winniśmy postawić w centrum sprawy naszych przyszłych działań słowo dlaczego; słowo dlaczego mocno wibruje w ludzkich sercach, w ich bezsilności co do konieczności natychmiastowych działań dotyczących środowiska, ich domów – razem ze swoimi rodzinami, przyjaciółmi i sąsiadami.

Ramy programu Sustainable Communities Incubator Framework będą także obejmować wszechstronny praktyczny przewodnik dla samowystarczalnych społeczności, narzędzia do samooceny i samopomocy, oraz przewodnik kompetentnych ekspertów, którzy będą dostępni jako asysta i praktyczne wsparcie. Wszystkie informacje będą zgromadzone na nowo tworzonej stronie z powszechnie dostępną bazą danych.

Każda z organizacji lub nieformalnych grup będzie w stanie używać tych narzędzi, jak również dodawać do nich pewne elementy dla wzmocnienia jakości relacji międzyludzkich, komunikacji oraz partycypacji. Narzędzia te mają potencjał złagodzić poczucie alienacji, wyleczyć psychologiczne rany i odbudować nasze zaufanie we wspólnotę. Może to także odwrócić trend szalonego marnotrawienia surowców.
Strategie zrównoważonego rozwoju będą musiały zrzec się zcentralizowanego politycznie i ekonomicznie podejścia i zacząć wzmacniać społeczności, które zmagają się ze swoimi problemami lokalnie. Jest to jedyna szansa dla zrównoważonego rozwoju by stać się namacalnym w realnym życiu ludzi.
My, pracujący nad tworzeniem inkubatora dla samowystarczalnych społeczności nie znamy najlepszego sposobu realizacji celów zrównoważonego rozwoju, ale wiemy, że rola samowystarczalnych społeczności nie powinna być dłużej niedoceniana.
Tak jak Lyndon B. Johnson powiedział: Nie ma problemu, którego byśmy wspólnie nie mogli rozwiązać, a zaledwie kilka, które możemy rozwiązać w pojedynkę.”
Nara Petroviç